Rüzgarlı hava yüzünüze çarptıktan bir süre sonra kaşlarınızı kaldıramadığınızı, gülümsemenizde bir gariplik olduğunu ve gözlerinizi kapatamadığınızı fark ettiyseniz bu durum yüz felci ile karşı karşıya olduğunuz anlamına gelebilir.
Dudak uçuğu ya da kulak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklardan sonra da görülebilen yüz felci, özellikle kış aylarında ortaya çıktığı için birtakım önlemler alınması önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Nöroloji Bölümü'nden Uz. Dr. Hale Tüzün, soğuk ve rüzgarlı havalarda yüz felcine karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Kış aylarında artış gösteriyor
Yüz kaslarında herhangi bir güçsüzlük olması durumu, yüz felci olarak tanımlanmaktadır. 7. sinir olarak da adlandırılan fasial sinir yüzde kaş, alın, burun kanadı, ağız kenarı gibi mimik kaslarını hareket ettirmektedir. Bu sinirin beyin sapından çıktıktan sonra ilerlediği yol boyunca soğuk hava, travma ve çeşitli enfeksiyonlar gibi nedenlerle hasarlanması yüz felcine neden olabilir. Yüz felci vakaları özellikle kış aylarında artış göstermektedir. Kişinin soğuk ve rüzgarlı hava ile karşılaşması sonucu, söz konusu sinir kulak kemikleri içerisinden geçerken şişmekte, ödemlenmekte ve kemik kanalı içerisinde sıkışmaktadır. Bu şekilde yüz felci ortaya çıkmaktadır. Sinirdeki hasarlanmanın derecesine bağlı olarak belirtilerin şiddeti ve ortaya çıkma süresi değişmektedir.
Bu belirtileri önemseyin
Kişinin kaşını kaldıramaması, gülümserken ağzının bir tarafa çekmesi, yutma güçlüğü, ağız bölgesini düzgün tutamaması, alnını kırıştıramaması, gözünü kapatamaması, ıslık çalamaması ve balon şişirememesi gibi belirtiler görülebilmektedir. Yüz felci soğuğa maruz kaldıktan birkaç gün sonra yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Öncesinde kulak arkasındaki sinirin sıkışmasına bağlı olarak zonklayıcı bir kulak ağrısı görülebilir. Bu durumda vakit kaybedilmeden bir uzmana danışılmalıdır.
Dudak uçuğu da yüz felcine götürebilir
Dudak ve çevresinde çıkan uçuk sonrasında da yüz felci görülebilmektedir. Uçuğun yüzden sinire ve sinir köküne yayılmasıyla yüz felci ile ilgili şikayetler ortaya çıkabilir. Genellikle bağışıklık sistemi ile ilgili bir sorun olduğunu düşündüren herpes enfeksiyonu ile kendini gösteren uçuklar yüz felcinin nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Uçuk çıktıktan sonra tedavisi ihmal edilmemeli, yüz felci riskine de dikkat edilmelidir. Bunun dışında kulak enfeksiyonlarının yayılması da yüz felcine yol açabilir.
Yüz felcinin en kısa sürede geçmesi için erken müdahale önemli
Sinirin ne kadar hasar gördüğüne bağlı olarak belirtilerin ortaya çıkma süresi de değişir. Öncelikle yüz felcinin nedeni doğru tespit edilmelidir. Hastanın öyküsü ile birlikte muayenede yüz felci ile ilgili bulgular saptanır ve tanı konur. Ancak yüz felcine neden olabilecek başka hastalıkların ekarte edilmesi için bir takım görüntüleme yöntemleri ile inceleme yapılması gerekebilir. Yüz felcinin kalıcı ya da geçici olması sinirin etkilenme derecesine bağlıdır. Tedavide birtakım ilaçlar kullanılmaktadır ve ne kadar erken dönemde başlanırsa tedavi başarısının da o kadar yüksek olduğu görülmektedir. Çoğunlukla ilk 3- 8 hafta düzelmenin maksimum olduğu dönemdir. 3-6 ay içinde düzelme süreci devam eder. Yüz felcinin 6. aydan sonra da geçmeyip kalıcı hale gelmesi durumunda, kulak burun boğaz hastalıkları uzmanlarıyla durum değerlendirmesi yapılır ve cerrahi yöntemlerle sinirin rahatlatılması mümkün olabilir. Yüz felci tekrarlayıcı olabilmektedir. Özellikle altta yatan diyabet, tiroit hastalığı gibi nedenler varsa tekrarlama riski artar.
Dudak uçuğu ya da kulak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklardan sonra da görülebilen yüz felci, özellikle kış aylarında ortaya çıktığı için birtakım önlemler alınması önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Nöroloji Bölümü'nden Uz. Dr. Hale Tüzün, soğuk ve rüzgarlı havalarda yüz felcine karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Kış aylarında artış gösteriyor
Yüz kaslarında herhangi bir güçsüzlük olması durumu, yüz felci olarak tanımlanmaktadır. 7. sinir olarak da adlandırılan fasial sinir yüzde kaş, alın, burun kanadı, ağız kenarı gibi mimik kaslarını hareket ettirmektedir. Bu sinirin beyin sapından çıktıktan sonra ilerlediği yol boyunca soğuk hava, travma ve çeşitli enfeksiyonlar gibi nedenlerle hasarlanması yüz felcine neden olabilir. Yüz felci vakaları özellikle kış aylarında artış göstermektedir. Kişinin soğuk ve rüzgarlı hava ile karşılaşması sonucu, söz konusu sinir kulak kemikleri içerisinden geçerken şişmekte, ödemlenmekte ve kemik kanalı içerisinde sıkışmaktadır. Bu şekilde yüz felci ortaya çıkmaktadır. Sinirdeki hasarlanmanın derecesine bağlı olarak belirtilerin şiddeti ve ortaya çıkma süresi değişmektedir.
Bu belirtileri önemseyin
Kişinin kaşını kaldıramaması, gülümserken ağzının bir tarafa çekmesi, yutma güçlüğü, ağız bölgesini düzgün tutamaması, alnını kırıştıramaması, gözünü kapatamaması, ıslık çalamaması ve balon şişirememesi gibi belirtiler görülebilmektedir. Yüz felci soğuğa maruz kaldıktan birkaç gün sonra yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Öncesinde kulak arkasındaki sinirin sıkışmasına bağlı olarak zonklayıcı bir kulak ağrısı görülebilir. Bu durumda vakit kaybedilmeden bir uzmana danışılmalıdır.
Dudak uçuğu da yüz felcine götürebilir
Dudak ve çevresinde çıkan uçuk sonrasında da yüz felci görülebilmektedir. Uçuğun yüzden sinire ve sinir köküne yayılmasıyla yüz felci ile ilgili şikayetler ortaya çıkabilir. Genellikle bağışıklık sistemi ile ilgili bir sorun olduğunu düşündüren herpes enfeksiyonu ile kendini gösteren uçuklar yüz felcinin nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Uçuk çıktıktan sonra tedavisi ihmal edilmemeli, yüz felci riskine de dikkat edilmelidir. Bunun dışında kulak enfeksiyonlarının yayılması da yüz felcine yol açabilir.
Yüz felcinin en kısa sürede geçmesi için erken müdahale önemli
Sinirin ne kadar hasar gördüğüne bağlı olarak belirtilerin ortaya çıkma süresi de değişir. Öncelikle yüz felcinin nedeni doğru tespit edilmelidir. Hastanın öyküsü ile birlikte muayenede yüz felci ile ilgili bulgular saptanır ve tanı konur. Ancak yüz felcine neden olabilecek başka hastalıkların ekarte edilmesi için bir takım görüntüleme yöntemleri ile inceleme yapılması gerekebilir. Yüz felcinin kalıcı ya da geçici olması sinirin etkilenme derecesine bağlıdır. Tedavide birtakım ilaçlar kullanılmaktadır ve ne kadar erken dönemde başlanırsa tedavi başarısının da o kadar yüksek olduğu görülmektedir. Çoğunlukla ilk 3- 8 hafta düzelmenin maksimum olduğu dönemdir. 3-6 ay içinde düzelme süreci devam eder. Yüz felcinin 6. aydan sonra da geçmeyip kalıcı hale gelmesi durumunda, kulak burun boğaz hastalıkları uzmanlarıyla durum değerlendirmesi yapılır ve cerrahi yöntemlerle sinirin rahatlatılması mümkün olabilir. Yüz felci tekrarlayıcı olabilmektedir. Özellikle altta yatan diyabet, tiroit hastalığı gibi nedenler varsa tekrarlama riski artar.
Yüz felci ile ilgili bilinmesi gerekenler
- Soğuk havalarda rüzgara maruz kalmamak önemlidir. Kulak bölgesi ve yüz, kaşkol, kalın bir şal, bere, kapüşonlu montlar ya da kulaklıkla korunmalıdır.
- Banyo sonrası hemen dışarı çıkılmamalıdır. Özellikle saçlar ıslak bırakılmamalı ve diplerine kadar iyi kurutulduğundan emin olunmalıdır.
- Kişide tiroit veya diyabet gibi hastalıklar varsa kontrol altına alınması önemlidir.
- Bebeklikten itibaren her yaş grubunda görülebileceği için özellikle çocukların soğuktan doğru korunması gereklidir.
- Deniz kenarı ya da yüksek alanlar gibi rüzgarın yoğun bir şekilde hissedildiği bölgelerde kulak ve yüz bölgesinin korunmasına daha çok dikkat edilmelidir.
- Soğuk havalarda araba kullanırken ya da seyahat ederken camı açmak da yüz felcine yol açabilir. O nedenle ortamın havalandırması doğru yapılmalıdır.
